Home » , ,

DAWRPUI KOHHRAN CHANCHIN by Upa Lalrinliana (1974)

26 September, 2017 0 comments


Kum 1918 lai vel khan ‘Dawrpui’ tia awm chu Bazar phei mi tlem te leh tuna ‘Chhinga Veng’ an tih tak hi ani ber a. Chhinga Vengah khuan in 10 lek an awm a, Bazar pheiah hian Mizo chu in 5 vel chauh an awm bawk a; a tam ber te chu Vai sumdawng an ni a.

Dawrpui pheiah chuan Upa Pachhunga te chhung, Upa Thangvunga, Pu Hrangchhuma, Pu Hrangpawla, Pu Zama, Pu Khamliana, Pu Taitea, Pu Suakkunga, etc. teho an ni a. Chhinga Vengah chuan PU Saikaia te, Pu Chawngbawia te chu awm hmasa an ni a. Upa Laihnuna chu 1918 ah Aizawlah a lo chhuk a, ani hi Kawlkulhah 1915 ah Kohhran Upaah an thlang a. Chungho chu inah te inkhawmna an nei thin a; a changin Pu Saikaia te inah an inkhawm a, a changin Pu Pachhunga inah, a changin Pu Thangvunga inah. Chutih lai chuan tuna Pu H.Khuma in leh Pu D. Ronghaka in chu a chhawng a ni a, Durtlang Thawhlawm  Dawr a ni a, Pu Thangvunga te chhungin an luah a. Biak In mumal nei loviin hun rei tak chu an awm a. 1921 vel chuan Biak In ang deuhva inkhawmna tur in ruak an zawng a, Chhotelala bawng in rual chu an thian fai a, kum khat lai chu bawng inah chuan an inkhawm thin a. Mi an lo pung ve deuh deuh va, Biak In neih an lo rel ve ta a, tuna Pu Buangthanga in hmun Khualbuk chhakah khuan Biak In leh ni tin sikul ni fawmin in sak an rel thlu ta a.He an Biak In an luah kum tak hi hriat a har hle a, 1922 vel a ni maithei; a sak nan Rs. 600 lai chu an seng. Tin, Biak In thar an luah hnu rei vak lovah Kohhran chhungah in hriatthiam lohna a lo awm a. Pathian Kohhran nghet takin a ding zel a, a tibuaitute chu Kohhran atang chuan an
pen chhuak a; a then chu Roman ah an awm a, a then chu khawvel miah an awm hlen ta.

Biak In an neih chuan Kohhran Upa thlanna te an nei ta a. Kum 1922 ah Pu Laihnuna chu an thlang a, 1923-ah Pu Thangvunga an thlang leh a, 1924-ah Pu Pachhunga thlan ani leh a.


Tin, Upa Thathrima, Upa Lalrinliana pa hi Mission Vengah Upaa thlan a ni a. 1924-ah Mission Veng atangin Dawrpuiah an lo pem a, Dawrpuiah Upaah thlan la ni rih lo mah se, khing Upa 3-te khi a pui a; kum khat chauh a pui hman a, 1925 ah a boral ta a. Mi an lo pung tial tial a, Kohhran pawh an lo thahnem ve tham ta a. 1926 ah Pastor Thanga chu Dawrpui Pastor ah an rawn dah a. Chutih lai chuan amah pawh a la naupang hle nghe nghe a; mahse Pathiain a rawngbawlna a pui nasa hle a. Kum 33 chhung chu Dawrpui ah a awm a. 1959 ah Pastor Liangkhaia a lo pension tak avangin Mission Veng Pastor ah phei a lo tul ta a; chumi tuma Kohhranhovin an thlahnaa a thu sawiah chuan “Dawrpui Pastor-a thih hi ka tum a leiah chauh pawh nilo, van thlenga Dawrpui Pastor nih hi ka lo tum a,” a ti a.


Tun hma chuan Missionary hi mipa pahnih an ni deuh ber thin a; a junior zawk apiang hi Dawpui Sapah an tang thin a. Hetiang hi an indawt dan chu a ni:

1. Sandi Sap (F.J. Sandy)
2. William John
3. W.A. Williams
4. David Edwards
5. Pu Mena (E.L. Mendus)

Tin, Pu Mendus awm lai hian Dawrpui Biak In hi sak a ni a. He Biak In hmun hi tun hma chuan rakzu zawhna hmun thin a ni a, Superintendent, Lushai Hills-in Biak In hmunah a pe a. Zawl zau vak lo hi a awm a, Kohhran Hnatlangin a hmun hi laih a ni a, zan thla engah te nula, tlangvalten an lai thin a, an phur em em a. Tin, Pu Mendus Sap chuan a sakna turin Sap ramah kut a zuk dawn a, tangka tam tak a zuk hmu nghe nghe a, a hmuh zat pawh Biak Inah tar a ni. A sak chhung hi kum 2 lai a ni a. Tin, a sa turin Sap Pu Niara chu a lo chhuak a, a chak bawk a, a thiam bawk a, sen pawh a tam hle. Chutih lai chuan Biak In tha ber pawl a ni. A luah ni pawhin a ropui ngawt mai, Zai Pawl te nen ropui taka hawn a ni. Tunah chuan Kohhran a lo len zel avangin a tira a nihna chu a danglam ta hle. Pulpit chu a tirah chuan hmeichhe upa thutna sir ah hun a ni a; tin, a in hmai hi liang thlenga rem chhoh a ni a. A laia ban hi a tawn ve vein bang pinna a ni a, a bak chu veranda a ni ve ve a, a chhip zum zawnah hian luhna a awm a. Tin, Tuna Vestry pawh hi 1956 vela sak zawm a ni a.


Kohhran a lo thang chho tial tial a Kohhran enkawl tur a lo hautak tial tial a, hetiang hi kan Kohhran Upa thlante leh an nih kum chu a ni :-
1948 - Upa Rochhunga. Kum 2 lek Upa a ni hman a, Lungleiah min pemsan ta mai a. 28.10.67 ah Champhaiah a boral ta.
1948 - Upa K.T. Dawla chu thlan a ni.
1952 - Upa Satthuama thlan a ni a. A ni pawh 1956-a Electric Veng an lo indan hian a insawn ve leh ta bawk a.
1963 - Upa Lalchungnunga chu thlan a ni.
1964 - Upa Lalhmingthanga leh Upa Lalsanga thlan an ni.
1969  - Upa Rokamlova thlan a ni.
1971  - Upa Lalrinliana thlan a ni.

1963 hma lam zawng hi chuan Upa K.T. Dawla hi Upa a lo nih atang hian Kohhran ziaktu lam hna hi a a thawktu ber a ni a; a thawhpuite upa tak tak te an nih avangin a hah hle.  
                                                                                                                                              (to be contd)

0 comments »

Leave your response!

Han sawi ve teh le.